Fryslân

Persbericht . De SP is verbijsterd over de plannen van de CHF en Eneco om betaalautomaten te plaatsen in sociale huurwoningen. De verharding in de houding van voormalige nutsbedrijven en woningbouwcorporaties neemt steeds duidelijker vorm aan. Betutteling door deze instellingen van het vermogen van de cliënt om zelf te kunnen bepalen wanneer en hoe te besparen op energiekosten is bijna spreekwoordelijk, aldus SP Fryslân.

Het sociale gezicht wat de CHF en Eneco trachten te laten zien met het idee van de betaalautomaat is slechts schijn, het altruïsme geveinsd. Het eigenlijke idee erachter is natuurlijk om nog meer grip te krijgen op betalingen, nog meer winst te maken, nog hogere salarissen te kunnen uitkeren aan “topmensen” en om “efficiënter” te gaan werken. Met dien verstande dat “efficiëntie” tegenwoordig trouwens steeds meer een toverwoord blijkt te zijn dat uiteindelijk uitmondt in banenverlies. Dus een flink aantal mensen dat weer in de bijstand komen, die te eniger tijd naar een goedkope huurwoning zullen moeten waar, jawel, zo’n fijne muntautomaat met een aftellende eurometer pontificaal in de kamer staat. Wederom wordt een relatief klein percentage van onze bevolking gebruikt om een asociale maatregel er door te kunnen drukken.
Nu vroeg ik me af in wat voor soort woningen deze meters uiteindelijk geplaatst zullen worden maar u raadt het al, natuurlijk in de goedkopere woningen waar veel mensen wonen die het financieel toch al niet zo makkelijk hebben.
En dit is dan nog maar het begin natuurlijk. Straks staat in elke huur woning met een nog redelijke huur zo’n gedrocht. Of gaan we ze soms ook in duurdere huurwoningen tegenkomen, koopwoningen misschien?
Dat zou ook nog wel eens kunnen, uiteindelijk zo’n wanstaltig ding in elk huis.

Waar dit bizarre plan mij aan doet denken is aan stomme filmpjes van de crisistijd van voor tweede wereldoorlog. Hoezo “modern” zo’n apparaat; toen had je dus ook al muntautomaten met alle gevolgen van dien voor sociaal zwakkeren. Want vergis u niet, deze dingen zijn veredelde muntautomaten die mensen in een benarde situatie in de winter kunnen dwingen te kiezen tussen warmte of eten, dat kan de keiharde keuze zijn. Een verborgen keuze om dat die voor een automaat plaatsvindt. Verborgen, omdat het een keuze zal zijn waar mensen zich eigenlijk voor schamen in het overgrote deel van deze gevallen.
Een keuze die plaatsvindt voor de zoveelste automaat die men niets kan uitleggen en die een schrijnend probleem ontmenselijkt.
En dat in Nederland anno 2005.
Nooit gedacht dat we mee zouden maken dat er in ons land getornd zou gaan worden aan de basisbehoeften en essentiële zekerheden van het dagelijks leven zoals gas, stroom, water en een dak boven ons hoofd. Maar nu beleven we het dan toch.
Wat trouwens in eerste instantie op vrijwillige basis geschiedt zal binnen niet al te lange tijd gedwongen zijn, dat geef ik u op een briefje. En het zal waarschijnlijk niet blijven bij gas. Elektriciteit en water zullen volgen als protesten uitblijven.
Een van de dingen die mijn wenkbrauwen ook behoorlijk doen fronsen bij dit apparaat, is dat er vooraf betaald moet worden. Dat is zorgelijk omdat het niet meer mogelijk zal zijn een tijdelijke dip in de huishoudbeurs te overbruggen door gespreide betaling over het hele jaar. Nee, er zal per maand een hard bedrag in de meter moeten worden gestopt anders zit men in de kou, kan niet meer warm douchen en men zal zelfs niet in staat zijn eten te koken in het ergste geval. Dat noem ik niet intelligent, dat noem ik teruggaan in de tijd.
En dan nog het ding zelf.
Ik vraag me in alle eerlijkheid af wie er nu zit te wachten op een opvallende meter die euro’s aftelt in plaats van optelt. De gasmeter, de elektriciteitsmeter en watermeter van de respectievelijke bedrijven zitten bij mij in de meterkast, achter slot en daar moeten ze ook gewoon blijven.
Tenslotte: als de energieprijzen dan de pan uit rijzen kan men beter beginnen met de salarissen van “topmensen”drastisch te verlagen omdat ze niet hebben voorkomen dat die prijs zo is opgelopen, ze hebben dus hun “topwerk” niet goed gedaan. Als je dat doet en de aardgasprijs loskoppelt van de olieprijs of in ieder geval de minima voor extreme stijgingen compenseert, dan ben je er ook.
Dan ga je niet alleen efficiënt maar ook sociaal te werk.

Ad van de Kolk.
Voorzitter Statenfractie SP Fryslân.