Fryslân

Een ontsluiting van het Noord-Oosten alsmede elke vorm van bevordering van de leefbaarheid van Fryslan en de levensvatbaarheid van haar sociaal-economische toekomst juicht de SP toe.
Een sociaal-economische toekomst waarbij voor de SP beide poten van even groot belang en in evenwicht zullen moeten zijn. Een mens leeft nu eenmaal niet van brood alleen.

Dit brengt ons bij de Centrale As.
Een omstreden stuk asfalt zoals elk intitiatief van deze omvang en aard omstreden zal zijn.
En dat is goed zo.
Lastig misschien maar desalniettemin activeert het burgers om bewust te kijken naar wat er in hun achtertuin gaande is en het zou wel erg bijzonder zijn als er geen reacties zouden komen.
Ook Provinciale & Gedeputeerde Staten worden hierdoor gedwongen extra goed af te wegen welke beleidslijnen we uitstippelen voor onze burgers en wat de imapct zal zijn op gemeenschap en zeker ook ons Friese Landschap.
En dat is niet gering, er worden offers gevraagd van onze burgers en van ons landschap.
De Staten zouden alle mogelijkheden die er zijn hebben moeten aangrijpen om tot een zo evenwichtig mogelijk besluit over deze As te komen.

Wij, als SP, zijn van mening dat niet alle mogelijkheden benut zijn die tot onze beschikking stonden om een zo gering mogelijke impact op burgers, landschap en milieu te bewerkstelligen.
Er zijn diverse intitiatieven van bijv. de Friese milieu federatie en Friesland Moai onvoldoende meegenomen in de besluitvorming naar onze mening.
Wij hebben dan ook in een commissievergadering van de Gedeputeerde Baas gevraagd deze initiatieven nog eens goed tegen het licht te houden en niet het kind met het badwater weg te gooien alleen maar omdat er nu eenmaal al een voorkeur is uitgesproken.
Want dat is wat het is, een voorkeur, waarbij de wil tot het impliciet uitvoeren van deze variant er niet toe zou moeten bijdragen dat er starheid gaat ontstaan. Starheid die kan ontstaan omdat er vele ongeruste burgers met even zovele eisen en/of eigen tracé’s naar voren zijn gekomen en er een soort moeheid ontstaat door deze stortvloed van meningen. Dit mag niet uitsluiten dat initiatieven die zeer zeker de moeite waard zijn om in overweging te worden genomen of waardevol genoeg zijn vanwege hun comptabiliteit met het voorkeurstracé alsnog deugdelijk te onderzoeken.

Met verbazing zien we echter dat GS bijv. een rapportage en onderzoek van TNO , toch een gerenommeerd instituut vrij gemakkelijk van zich afschuift en hetzelfde geldt voor de intitiatieven van Fryslân Moai. Naar aanleiding van vragen van de SP in de commissievergaderingen om de plannen van Fryslân Moai nog eens te bekijken is dit gedaan maar naar ons idee te summier en te vluchtig. Wij zijn van mening dat GS er zich hier te gemakkelijk van af maakt.
Ook wij zijn op sommige punten het niet eens met beide alternatieven maar de vragen en mogelijkheden die ze opwerpen verdienen een beter onderzoek dan dat ze nu gekregen hebben.
De SP vroeg dit om een heel eenvoudige reden:
Als de As er eenmaal ligt kunnen we hem niet meer omgooien, nu nog wel.

De volgende punten hadden wij graag nog wat nader toegelicht gezien door GS.

Op het punt van veiligheid blijven wij voorstander van een 80 kilometer variant dit omdat we situaties zoals op de Waldwei voor de verdubbeling en de Lauwerssee wei moeten voorkomen.
Het wettelijk toegestane snelheidsverschil.tussen vracht- en autoverkeer zal tot risicovolle situaties gaan leiden zolang de weg niet is verdubbeld.
GS en de meerderheid van de Staten hebben anders beslist.

We hebben ook aandacht gevraagd voor de onhoudbare verkeerssituatie in Hurdegaryp.
Er moet volgens ons echt iets gebeuren om de toestand daar te verbeteren.
De verkeersdruk aldaar is een van de hoogste in de regio en er zijn veel gevaarlijke tot levensgevaarlijke ogenblikken voor met name de plaatselijke bevolking en leidt terecht tot veel bezorgdheid en onrust, daar is iedereen het eigenlijk wel over eens. Al decennia lang wordt er gepraat over een oplossing en nu gaat deze er dan eindelijk komen. Wij zijn van mening dat, gezien de risico’s in Hurdegaryp, deze situatie meteen bij de start van de werkzaamheden aan de Centrale As aangepakt en verbeterd moet worden. De SP heeft daartoe een motie ingediend maar die later weer ingetrokken omdat Gedeputeerde Baas verregaande toezeggingen heeft gedaan dit mee te nemen in besluitvorming.

Het beoogde bundelings effect van het voorkeurs tracé zal volgens ons achterwege blijven daar de As ver van kernen af ligt en daardoor van ver moet worden aangereden. Dit omdat wij van mening zijn dat het aantal op en afritten te weinig is. Dit zal sluipverkeer gaan bevorderen, alle mooie berekeningen ten spijt.
Wij wijzen daarbij naar het initiatief van Fryslân Moai dat beduidend meer gelegenheid biedt om op en van de Centrale As te komen.
Dit initiatief is naar onze mening onvoldoende meegenomen in besluitvorming.

Er zullen naar alle waarschijnlijkheid veel procedures door zowel instanties, burgers en bedrijven gaan plaatsvinden waarvan de uitkomst in sommige gevallen niet te voorspellen is.
Voorzover wij begrepen kan het predicaat “Raad van State Proof” dus niet aan de Centrale As worden gehangen.
Alweer een blijk dat er wel geluisterd is maar niet voldoende.

Het noord-oostelijke gedeelte van Fryslân gaat ontsloten worden en dat vinden wij een goede zaak. De SP ziet echter liever een As zonder tunnelvisie en het open blijven staan voor verbeteringen voor soms nieuwe inzichten die kunnen leiden tot verandering van een eerder ingenomen standpunt.
Ook op momenten dat dit niet meer opportuun lijkt te zijn.
Dat getuigt van durf, flexibiliteit en gezond verstand.
Dat getuigt van het feit dat de Staten van Fryslân luistert naar haar burgers, ook na uitputtende voorrondes met de finish in zicht.

Naar mening van de SP werd het bovenstaande onvoldoende meegenomen in de huidige besluitvorming omtrent het voorkeurstracé en met het gevolg dat ze heeft tegengestemd.

Ad van de Kolk
Fractievoorzitter SP Fryslân.