Fryslân

De stellingen van het Kieskompas:

1. Er moeten meer woningen worden gebouwd, ook al verdwijnt er dan groen buitengebied

EENS.
Iedereen verdient een betaalbaar en goed huis. Daarvoor moeten er meer woningen worden gebouwd, zonder huisjesmelkers die winst over de rug van huurders en kopers maken. De SP kiest ervoor om zoveel mogelijk binnen de bestaande grenzen van dorpen en steden te bouwen, zodat meer woningen zo min mogelijk ten koste gaat van onze natuur en ons landschap. Het belang van de inwoners en de natuur moet boven die van investeerders staan.

Bij voorkeur "inbreiden"en niet uitbreiden (bron verkiezingsprogramma P8, R27)
Onnodige leegstand tegengaan (bron verkiezingsprogramma P8, R28)
BIj nieuwbouw het landelijke karakter behouden (bron verkiezingsprogramma P8, R30)
http://www.sp.nl/onderwerp/einde-aan-woningnood

2. Als gemeenten onvoldoende sociale huurwoningen bouwen, moet de provincie hen dwingen dit te doen

HELEMAAL MEE EENS
De door de politiek aangerichte wooncrisis raakt ons hard in Fryslân. Te veel huurders zitten vast in dure, slecht onderhouden woningen, met gezondheidsschade en hoge energierekeningen tot gevolgd. Er zijn meer betaalbare goede huizen nodig. Daarom moeten we over in Fryslân bouwen naar behoefte, niet voor de winst.

Prioriteit voor het bouwen voor jongeren, minima en starters (huur en koop) (bron verkiezingsprogramma P8, R17)
Minimaal 40% sociale huurwoningen, ook in het laagste segment ( bron verkiezingsprogramma (P8, R18)
Onnodige leegstand tegengaan (bron verkiezingsprogramma P8, R28)
https://www.sp.nl/standpunt/sociale-huurwoningen

3. De provincie moet meebetalen zodat alle gemeenten een starterslening kunnen geven aan haar inwoners

MEE EENS
Onze volkshuisvesting is door de politiek overgeleverd aan de markt. Een eigen huis is voor steeds minder mensen te betalen, wat de ongelijkheid en wooncrisis verder vergroot. Met een lening kunnen ook mensen met een normaal inkomen een huis kopen.

Prioriteit voor het bouwen voor jongeren, minima en starters (huur en koop) (bron verkiezingsprogramma P8, R17)
Dat nieuwe woningen toekomstbestendig en duurzaam gebouwd worden en indien mogelijk energieneutraal met lage energierekeningen (bron verkiezingsprogramma, P8, R19)
https://www.sp.nl/onderwerp/betaalbare-koophuizen

4. In Fryslân moeten gemeenten meer vrijheid krijgen om zelf te bepalen waar woningen gebouwd mogen worden

EENS
Gemeenten weten vaak beter in welke kern er behoefte is aan woningen. Hierbij houden we wel rekening met het tegengaan van leegstand en het ombouwen van kantoren(panden) naar woningen.

Prioriteit voor het bouwen voor jongeren, minima en starters (huur en koop) (bron verkiezingsprogramma P8, R17)
Dat mensen levensloopbestendig kunnen wonen in hun eigen woonomgeving (bron verkiezingsprogramma P8, R25)
Zorgbuurthuizen in elke kern (bron verkiezingsprogramma P8, R26)
Zelfsbewoningsplicht om uitbuiting door huisjesmelkers te voorkomen (bron verkiezingsprogramma P8, R29)

5. De provincie moet zich inzetten om er voor te zorgen dat elke gemeente in Fryslân hun eigen inwoners voorrang geven op een woning

HELEMAAL MEE EENS 
Wie in het eigen dorp of de eigen stad wil blijven wonen, moet daarvoor de mogelijkheid krijgen. Of je nu voor het eerst op je zelf gaat wonen, een grotere woning nodig hebt als gezin of juist een kleinere als oudere, iedereen heeft recht op een betaalbare woning in de eigen omgeving. De SP kiest ervoor om dat mogelijk te maken, met name door woningen te bouwen naar behoefte, niet voor de winst.

"De door de politiek aangerichte wooncrisis treft ook Fryslân hard. Als SP willen we meer bouwen naar behoefte, in plaats van voor de winst. Zowel ouderen als jongeren willen graag in hun eigen stad of dorp blijven wonen en moeten hier dan ook de mogelijkheid voor krijgen. Als SP willen we de kernen mogelijkheid tot groei geven. Dit kan zowel binnen de bestaande bebouwing als ook uitbreiding zijn van de bestaande kern." (bron verkiezingsprogramma P8, R 4 - 8)
Dat mensen levensloopbestendig kunnen wonen in hun eigen woonomgeving (bron verkiezingsprogramma P8, R25)
Zorgbuurthuizen in elke kern (bron verkiezingsprogramma P8, R26)
Zelfsbewoningsplicht om uitbuiting door huisjesmelkers te voorkomen (bron verkiezingsprogramma P8, R29)

6. Fryslân moet zich inzetten voor de bouw van minstens 80.000 woningen, ook al komt er geen spoorverbinding bij (Lelylijn)

EENS 
De SP verwerpt het politieke dealtje waarmee de komst van de Lelylijn is gekoppeld aan het verplicht bouwen van tienduizenden woningen. We moeten bouwen naar behoefte, per gemeente kijken naar wat er nodig is, de dorpen en steden van onze provincie weer bereikbaar maken, zonder door Den Haag opgelegde constructies. De door de politiek aangerichte wooncrisis raakt ons hard in Fryslân. Te veel huurders zitten vast in dure, slecht onderhouden woningen, met gezondheidsschade en hoge energierekeningen tot gevolgd. Er zijn meer betaalbare goede huizen nodig, ongeacht de komst van een Lelylijn.

"Als SP willen we meer bouwen naar behoefte, in plaats van voor de winst. Zowel ouderen als jongeren willen graag in hun eigen stad of dorp blijven wonen en moeten hier dan ook de mogelijkheid voor krijgen. Als SP willen we de kernen mogelijkheid tot groei geven. Dit kan zowel binnen de bestaande bebouwing als ook uitbreiding zijn van de bestaande kern." (bron verkiezingsprogramma P8, R 4-8)
Stoppen met de uitruil van woningbouw tegen de Lelylijn, het ‘Deltaplan' (brond verkiezingsprogramma P7, R 36)
Geen woningbouw uitruilen tegen de Lelylijn (bron verkiezingsprogramma P8, R39)

7. Alle woningen moeten zo snel mogelijk aardgasvrij zijn, ook als de provincie daaraan moet meebetalen

HELEMAAL MEE EENS 
De energierekening is voor steeds meer mensen onbetaalbaar. De politiek heeft ons overgelegd aan een markt waar miljardenwinsten worden geboekt ten gunste van enkelen, over de rug van gewone mensen die hun huis warm proberen te houden. Dit moet anders: met een eigen, betaalbaar, energiebedrijf en met minder afhankelijkheid van gas.

https://kostenomlaag.sp.nl/volkspetitie
https://www.sp.nl/standpunt/energie
"In plaats van mensen over te leveren aan het winstbejag van de markt, gaan we als provincie weer zelf onze energie regelen en zelf de regels bepalen. Wat is nodig op korte termijn en wat voor de langere termijn? Waar wordt energie opgewekt en waarmee? Dat besluiten we met elkaar." (bron verkiezingsprogramma P6, R 8-11)
Inzetten op warmte middels aquathermie (bron verkiezingsprogramma P6, R29)
Dat nieuwe woningen toekomstbestendig en duurzaam gebouwd worden en indien mogelijk energieneutraal met lage energierekeningen (bron verkiezingsprogramma P8, R19)
Het subsidiëren van isoleren van bestaande woningen prioriteit geven (bron verkiezingsprogramma P8, R23)
Zoeken naar mogelijkheden om monumentale panden en beschermde dorpsgezichten te verduurzamen (bron verkiezingsprogramma P8, R40)

8. De provinciale wegenbelasting moet worden verlaagd, ook al moet de provincie daardoor bezuinigen

NEUTRAAL 
De SP wil de wegen goed blijven onderhouden en hiervoor is de wegenbelasting nodig. Wij willen deze het liefst niet verhogen en niet verlagen. 

De opcenten motorrijtuigenbelasting worden niet verhoogd (bron verkiezingsprogramma 2015)
Dat het OV in provinciale handen komt (bron verkiezingsprogramma P7, R21)
Dat OV voor iedereen bereikbaar en betaalbaar wordt (bron verkiezingsprogramma P7, R22)
Dat in elke dorpskern een bushalte komt, zodat stads- en dorpscentra weer goed bereikbaar worden met het OV, we draaien gestrekte lijnen terug (bron verkiezingsprogramma P7, R23)
Niet bezuinigen op het onderhoud van het bestaande autowegennet (bron verkiezingsprogramma P7, 31)

9. In Fryslân mogen nieuwe bedrijventerreinen komen, ook al verdwijnt er dan groen buitengebied

HELEMAAL NIET MEE EENS 
Bestaande bedrijventerreinen moeten eerst worden opgeknapt en onderhouden. Dan is de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen nauwelijks nodig.

Dat oude(re) bedrijventerreinen worden opgeknapt en onderhouden. Dan is aanleg van nieuwe bedrijventerreinen vrijwel niet nodig (bron verkiezingsprogramma P10, R15)
Dat bestaande industrieterreinen eerst worden volgebouwd voordat overgegaan wordt tot het toewijzen van nieuwe industriegronden (bron verkiezingsprogramma P10, R17)
Bij nieuwe bedrijven eerst kijken of dit bedrijf meerwaarde heeft voor de samenleving en natuur (bron verkiezingsprogramma P10, R19)
Dat woningen voorrang krijgen boven bedrijventerreinen als het gaat om netwerkruimte en bouwgrond (bron verkiezingsprogramma P10, R25)

10. De provincie moet extra geld uittrekken om grote evenementen naar Fryslân te halen

HELEMAAL NIET MEE EENS 
Recreatie en toerisme moeten voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn. Van grote evenementen moet iedereen mee kunnen profiteren. Deze moeten niet afhankelijk zijn van subsidies, maar in staat zijn op eigen benen te staan.
Ervoor zorgen dat mensen in Fryslân een goedkope energierekening, betaalbaar huis en een bushalte in de buurt hebben heeft prioriteit boven meer grote evenementen.

Dat energie als basisbehoefte voor iedereen betaalbaar en toegankelijk moet zijn (bron verkiezingsprogramma P6, R15)
Dat OV voor iedereen bereikbaar en betaalbaar wordt(bron verkiezingsprogramma P7, R22)
Dat nieuwe woningen toekomstbestendig en duurzaam gebouwd worden en indien mogelijk energieneutraal met lage energierekeningen (bron verkiezingsprogramma P8, R19)
Dat ook bestaande woningen veilig, schoon, duurzaam en bij voorkeur energieneutraal worden gemaakt (bron verkiezingsprogramma P8, R21)
Toerisme en recreatie dragen bij aan het welzijn van mensen en moeten daarom voor iedereen toegankelijk zijn, maar dit mag nooit ten koste gaan van de natuur of dierenwelzijn (bron verkiezingsprogramma (P13, R4-6)
Initiatieven ondersteunen die het ook voor de minima mogelijk maken om te kunnen recreëren (bron verkiezingsprogramma P13, R11)

11. Bij belangrijke besluiten moet de provincie een referendum houden

HELEMAAL MEE EENS
Politici doen te vaak wat ze zelf willen en niet wat ze beloven. Dat mensen een politicus hebben gekozen betekent nog niet dat zij daarmee hun zeggenschap hebben opgegeven. De bevolking krijgt van de SP het recht om de bestuurders terug te fluiten op het moment dat die besluiten (willen) nemen die mensen niet willen.

"Fryslân heeft een eerlijk, transparant en goed communicerend bestuur nodig. Een bestuur dat er in eerste instantie zit voor de Fryske inwoners (inkomen, gezondheidszorg, taal, cultuur, sport, musea, natuur, ov), gevolgd door het mkb (bestaanszekerheid, locatiezekerheid, bereikbaarheid). De miljoenenbedrijven, die ook veel van de subsidie opslurpen, redden zichzelf wel. Daarom moeten deze van de SP ook financieel meer gaan bijdragen in de provincie.

De provincie is in de ogen van de SP niet voor de grootste schreeuwers of de dikste beurzen, maar voor ons, de inwoners." (bron verkiezingsprogramma P14, R11-19)
Dat de provincie inwoners een stem geeft via een raadgevend referendum (bron verkiezingsprogramma P14, R34)

12. Ambtenaren die rechtstreeks contact hebben met inwoners, moeten Fries kunnen spreken

HELEMAAL MEE EENS De SP vindt het belangrijk dat de Fryske taal een levende taal blijft en dat de Fryske cultuur wordt gestimuleerd. Wij willen het gebruik van het Frysk op allerlei terreinen bevorderen. Daar hoort bij dat je in de Fryske taal contact kunt hebben met de overheid. Ambtenaren moet de cursus Frysk standaard aangeboden worden.

De Fryske taal is één van de twee erkende Rijkstalen en de Fryske cultuur is een cultuur op zich.  De SP vindt het belangrijk dat de Fryske taal een levende taal blijft en dat de Fryske cultuur wordt gestimuleerd. Wij willen het gebruik van het Frysk op allerlei terreinen bevorderen. (bron verkiezingsprogramma P12, R4-7)
Het gebruik van de Fryske (streek)taal  en Fryske cultuur behouden en stimuleren en  dit zichtbaar maken (verkiezingsprogramma P12, R19)

13. Bij aanbestedingen moet de provincie duurzame bedrijven voorrang geven, ook als dit meer geld kost

HELEMAAL MEE EENS De SP wil zo min mogelijk aanbesteden. Wat van ons allemaal is, horen we zelf over te gaan en niet over te laten aan de markt. Waar wel aanbesteed moet worden doen we dan in het belang van ons allemaal: niet voor een dubbeltje op de eerste rij, maar met oog voor alle inwoners en de natuur.

https://www.sp.nl/spanning/2009/spanning-22009-gij-zult-aanbesteden
https://www.sp.nl/nieuws/2019/04/sloop-markt-uit-ambulancezorg
Het facilitair personeel weer gewoon in dienst van de provincie nemen (bron verkiezingsprogramma P14, R37)

14. Bewoners en bedrijven moeten de ruimte krijgen om zelf windmolens te plaatsen voor eigen gebruik

MEE EENS
Voor grote windmolens is volgens de SP nauwelijks plaats op land. De provincie moet kleine molens (Groninger windmolens), het liefst in gemeenschappelijke handen, wel mogelijk maken.

Geen grote wind- en zonneparken op land en in de Waddenzee (bron verkiezingsprogramma P6, R19)
Dat dorpen de mogelijkheid krijgen om dorpsmolens te plaatsen (bron verkiezingsprogramma P6, R22)
Dat boerenbedrijven, industrie en buurten waar mogelijk, naast zonnedaken, ook ‘Groninger windmolens  (15m) mogen plaatsen (bron verkiezingsprogramma P6, R23)

15. De provincie Fryslân mag geen vergunningen afgeven voor het plaatsen van mestvergisters

HELEMAAL MEE EENS
Het vergisten van mest levert veel overlast op en nauwelijks winst voor het milieu of het klimaat. De SP kiest voor andere en betere manieren om energie op te wekken, zoals het gemeenschappelijk plaatsen van zonnepanelen op alle geschikte daken, met winst en zeggenschap voor ons allemaal.

https://fryslan.sp.nl/standpunten/biovergisters
https://www.sp.nl/onderwerp/geen-houtkap-voor-biomassa

16. Er moeten meer windmolens in de provincie Fryslân komen

NIET MEE EENS Voor grote windmolens is volgens de SP nauwelijks plaats op land. De provincie moet kleine molens (Groninger windmolens), het liefst in gemeenschappelijke handen, wel mogelijk maken.

Geen grote wind- en zonneparken op land en in de Waddenzee (bron verkiezingsprogramma P6, R19)
Dat dorpen de mogelijkheid krijgen om dorpsmolens te plaatsen (bron verkiezingsprogramma P6, R22)
Dat boerenbedrijven, industrie en buurten waar mogelijk, naast zonnedaken, ook ‘Groninger windmolens  (15m) mogen plaatsen (bron verkiezingsprogramma P6, R23)

17. In Fryslân mag een (extra) kerncentrale komen

HELEMAAL NIET MEE EENS
De SP is geen voorstander van nieuwe kerncentrales. Kernenergie is niet veilig en schoon (waaronder het kernafval) en voor ons geen duurzaam alternatief. Onderzoek moet nooit stilstaan, maar de SP kiest voor andere oplossingen: zoals het nationaliseren van de energiebedrijven en het in collectieve handen brengen van zon- en windparken.

https://www.sp.nl/onderwerp/geen-houtkap-voor-biomassa
Een Provinciaal Energiebedrijf, waarbij de winsten terugvloeien naar de mienskip (bron verkiezingeprogramma P6, R16)
De lokale opwekking van duurzame energie in gemeenschapshanden; dus niet in handen van een grote investeerder (bron verkiezingsprogramma P6, R20)
Geen kerncentrales in Fryslân (bron verkiezingsprogramma P6, R32)
Geen opslag van kernafval of CO2 in de Fryske bodem (bron verkiezingsprogramma P6, R33)

18. Om zoveel mogelijk duurzame energie op te wekken, mogen zonnepanelen ook op weilanden worden geplaatst

 HELEMAAL NIET MEE EENS
Zonnepanelen horen in eerste instantie op daken, niet in de natuur. Er zijn nog duizenden daken die nog niet zijn vol gelegd met panelen, in handen van ons allemaal. De financiële belangen van grote energiebedrijven zijn ondergeschikt aan die van de mensen in Fryslân. We volgen daarom de zogenaamde ‘zonneladder’: eerst de daken vol.

Zonnepanelen op daken en niet in de natuur. De provincie volgt daarom de zogenaamde ‘zonneladder als het gaat om duurzame energie (bron verkiezingsprogramma P6, R17)
Geen grote wind- en zonneparken op land en in de Waddenzee (bron verkiezingsprogramma P6, R19)
Collectief aangelegde en bekostigde zonnepanelen op alle geschikte, tot dusver onbenutte daken. De opbrengst van de panelen bijvoorbeeld gebruiken om huizen naar een hoger energielabel te brengen, te beginnen met de sociale huursector (bron verkiezingsprogramma P8, R31)

19. De provincie Fryslân moet zich hard maken om alle gasvelden te sluiten, ook als er dan een tekort aan gas is

HELEMAAL MEE EENS

Gaswinning is gevaarlijk voor onze inwoners, terwijl de grote energiebedrijven en de staat winst maken met de verkoop van het gas. De veiligheid van de mensen moet altijd voorop staan.

https://www.sp.nl/nieuws/1999/11/remi-poppe-kabinet-verkwanselt-waddengebied
https://fryslan.sp.nl/nieuws/2021/09/gasdemonstratie-ternaard
https://www.sp.nl/onderwerp/geen-houtkap-voor-biomassa

20. Gaswinning bij Ternaard in de Waddenzee moet worden toegestaan

HELEMAAL NIET MEE EENS
Onze natuur is belangrijker dan de winst van olie- en gasbedrijven. Daarom moet de zeggenschap over onze energie weer in handen van ons allemaal. We brengen onze natuur en de veiligheid van de inwoners niet in gevaar met nieuwe gaswinning in de Waddenzee.
Daarnaast is de Waddenzee beschermd Unesco Werelderfgoed. Deze status moeten we behouden.

https://www.sp.nl/nieuws/1999/11/remi-poppe-kabinet-verkwanselt-waddengebied
https://fryslan.sp.nl/nieuws/2021/09/gasdemonstratie-ternaard
Geen nieuwe winning van (schalie)gas en zout op Frysk grondgebied en in of boven de Waddenzee (bron verkiezingsprogramma P6, R34)

21. De opbrengsten van Wynpark Fryslân mogen alleen gebruikt worden voor subsidies om Friese bedrijven of particulieren te helpen verduurzamen

MEE EENS.
Naast de bestaande afspraak om de IJsselmeerkust te ondersteunen, moeten de opbrengsten terugvloeien naar de eigen mienskip en werkgelegenheid. De SP ziet energie als basisbehoefte welke voor iedereen betaalbar en toegankelijk moet zijn. Daarom pleiten wij voor een Provinciaal Energiebedrijf, waar WPF dan ook onder komt. Zo vloeien de de opbrengsten terug naar de mienskip.

Dat energie als basisbehoefte voor iedereen betaalbaar en toegankelijk moet zijn (bron verkiezingsprogramma P6, R15)
Een Provinciaal Energiebedrijf, waarbij de winsten terugvloeien naar de mienskip (bron verkiezingsprogramma P6, R16)
De lokale opwekking van duurzame energie in gemeenschapshanden; dus niet in handen van een grote investeerder (bron verkeizingsprogramma P6, R20)
Dat als aandeelhouder van o.a. Vitens, Windpark Fryslân en Alliander, de provincie meepraat in het voordeel van de Fryske inwoner (bron verkiezingsprogramma P14, R 27)

22. De meest milieuvervuilende bedrijven moeten weg uit Fryslân, ook al gaat dat ten koste van werkgelegenheid

MEE EENS

De grote vervuilers bederven onze natuur en onze gezondheid ten gunste van hun eigen winst. Ook is de industrie in Fryslân voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de uitstoot van stikstof. Bedrijven moet geholpen worden om over te stappen over schone manier van produceren. Wie dat niet wil en de eigen winst belangrijker vindt dan het belang van de inwoners moet vertrekken. Nu niets doen, kost later juist meer geld.

https://www.sp.nl/thema/klimaat-en-milieu

23. Om de uitstoot van stikstof te verminderen mag de provincie boeren gedwongen uitkopen

HELEMAAL NIET MEE EENS

Boeren verdienen een fatsoenlijk inkomen en moeten geholpen worden om op een natuurvriendelijkere manier te produceren. Na jaren van gedwongen schaalvergroting en lage prijzen wordt het tijd voor een eerlijke prijs voor een eerlijk product voor boeren. Vrijwillig stoppen kan altijd, gedwongen uitkoop moet zoveel mogelijk voorkomen worden en er moet altijd een mogelijkheid tot verplaatsing bij komen

Dat de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product (bron verkiezingsprogramma (P9, R20)
Dat er goed gekeken wordt naar boerenbedrijven. Vrijwillig stoppen kan altijd, gedwongen uitkoop moet zoveel mogelijk voorkomen worden en er moet altijd een mogelijkheid tot verplaatsing bij komen (bron verkiezingsprogramma, P9, R44)

24. Om boeren te beschermen moet de provincie zich verzetten tegen het landelijke stikstofbeleid

HELEMAAL MEE EENS

Dat de SP voor het beschermen van natuur is, betekent niet dat we tegen boeren zijn. Sterker nog: de SP wil méér boeren. Dat kan als de boer met een kleiner bedrijf ook een fatsoenlijk inkomen heeft. Om dit te bereiken is schaalverkleining nodig, in plaats van de opgelegde schaalvergroting die, ten koste van boeren en de natuur, alleen voor winst voor banken en grote bedrijven heeft gezorgd.

Het kabinet Rutte wil dat op meer dan 130 plaatsen in Nederland de stikstofuitstoot met meer dan 70% daalt. Veel boerenbedrijven zitten daardoor in grote onzekerheid. Dat komt doordat de plannen van het kabinet nog niet direct iets zeggen over hun bedrijf. Dat wordt aan de provincies overgelaten. De provincies hebben een jaar de tijd om met een plan te komen om de stikstofdoelen te halen. Dat vindt de SP afschuiven van een probleem dat de landelijke overheid op zou moeten lossen.

https://www.sp.nl/onderwerp/onze-oplossingen-voor-stikstofprobleem
Dat de SP voor het beschermen van natuur is, betekent niet dat we tegen boeren zijn. Sterker nog: de SP wil méér boeren. Dat kan als de boer met een kleiner bedrijf ook een fatsoenlijk inkomen heeft. Om dit te bereiken is schaalverkleining nodig, in plaats van de opgelegde schaalvergroting die, ten koste van boeren en de natuur, alleen voor winst voor banken en grote bedrijven heeft gezorgd. (bron verkiezingsprogramma P9, R4-8)

25. Om de natuur te beschermen moet het waterpeil omhoog, ook als boeren daar last van hebben

HELEMAAL MEE EENS
Een hoger waterpeil is nodig om onze Fryske natuur te beschermen, wat ook voor boeren van belang is. Boeren horen niet afhankelijk te zijn van een te laag waterpeil om rond te kunnen komen.

https://fryslan.sp.nl/standpunten/veenweide-grondwater
Het grondwaterpeil zo spoedig mogelijk verhogen (bron verkiezingsprogramma P9, R43)

26. De provincie moet vaker opkomen voor de belangen van boeren, ook als dit leidt tot schade aan de natuur

NEUTRAAL
Dat de SP voor het beschermen van natuur is, betekent niet dat we tegen boeren zijn. Sterker nog: de SP wil méér boeren. Dat kan als de boer met een kleiner bedrijf ook een fatsoenlijk inkomen heeft. Om dit te bereiken is schaalverkleining nodig, in plaats van de opgelegde schaalvergroting die, ten koste van boeren en de natuur, alleen voor winst voor banken en grote bedrijven heeft gezorgd.

Het kabinet Rutte wil dat op meer dan 130 plaatsen in Nederland de stikstofuitstoot met meer dan 70% daalt. Veel boerenbedrijven zitten daardoor in grote onzekerheid. Dat komt doordat de plannen van het kabinet nog niet direct iets zeggen over hun bedrijf. Dat wordt aan de provincies overgelaten. De provincies hebben een jaar de tijd om met een plan te komen om de stikstofdoelen te halen. Dat vindt de SP afschuiven van een probleem dat de landelijke overheid op zou moeten lossen.

https://www.sp.nl/onderwerp/onze-oplossingen-voor-stikstofprobleem
"Dat de SP voor het beschermen van natuur is, betekent niet dat we tegen boeren zijn. Sterker nog: de SP wil méér boeren. Dat kan als de boer met een kleiner bedrijf ook een fatsoenlijk inkomen heeft. Om dit te bereiken is schaalverkleining nodig, in plaats van de opgelegde schaalvergroting, die ten koste gaat van boeren en de natuur, alleen voor winst voor banken en grote bedrijven heeft gezorgd." (bron verkiezingsprogramma P9, R4-8)

27. Om het voortbestaan van onze weidevogels te beschermen, mogen roofdieren worden afgeschoten

NIET MEE EENS 
Eerst moeten alle preventieve maatregelen worden uitgevoerd, voordat er aan jacht wordt gedacht.

Dat alle preventieve maatregelen worden uitgevoerd, voordat er aan jacht wordt gedacht (bron verkiezingsprogramma P11, R36)
Een verbod op plezierjacht (bron verkiezingsprogramma P11, R41)

28. In Fryslân is geen ruimte voor de wolf

NIET MEE EENS
De wolf kan een passend onderdeel van zijn onze unieke Fryske natuur. De provincie moet wel helpen bij het toepassen en financieren van wolfwerende maatregelen, niet alleen binnen aangewezen wolvengebieden, maar ook daarbuiten waar nodig.

Dat er door de provincie geholpen wordt bij het toepassen en financieren van wolfwerende maatregelen, niet alleen binnen aangewezen wolvengebieden, maar ook daarbuiten (bron verkiezingsprogramma P11, R38)

29. Om de natuur te beschermen, mag recreatie worden beperkt

MEE EENS
Toerisme en recreatie dragen bij aan het welzijn van mensen en moeten daarom voor iedereen toegankelijk zijn, maar dit mag nooit ten koste gaan van de natuur of dierenwelzijn. We moeten als provincie een balans vinden tussen toerisme, recreatie en natuur.

Toerisme en recreatie dragen bij aan het welzijn van mensen en moeten daarom voor iedereen toegankelijk zijn, maar dit mag nooit ten koste gaan van de natuur of dierenwelzijn. We moeten als provincie een balans vinden tussen toerisme, recreatie en natuur. (bron verkiezingsprogramma P13, R4-8)

30. De provincie Fryslân moet zich verzetten tegen de komst van extra asielzoekerscentra

NIET MEE EENS
Asielzoekers die Nederland zijn binnengekomen hebben altijd recht op humane opvang. Dit kan een grote, maar ook een kleinere locatie zijn. Gemeenten moet de mogelijkheid geboden worden dit te faciliteren

https://www.sp.nl/standpunt/asielzoekers-en-vluchtelingen
Eerlijke verdeling opvangplekken tussen gemeenten (bron verkiezingsprogramma P5, R31)
Ruimte voor kleinschalige opvang (bron verkiezingsprogramma P5, R32)

31. De provincie moet meer geld uitgeven om mensen met een afstand op de arbeidsmarkt aan een baan te helpen

HELEMAAL MEE EENS
Solidariteit is een kwestie van beschaving. Wie net wat meer ondersteuning nodig heeft om een baan te krijgen helpen we.

https://www.sp.nl/onderwerp/investeren-in-werkgelegenheid

32. Fryslân moet meer geld uittrekken voor de integratie van asielzoekers met een verblijfsvergunning (statushouders)

MEE EENS
Nieuwkomers moeten zo snel mogelijk Nederlands leren en kunnen integreren. Voor een succesvolle integratie krijgen statushouders en migranten daarom zo snel mogelijk goed onderwijs door de overheid. In taal, voor het werk en de inburgering, met aandacht voor de grondwettelijke rechten en plichten die we in ons land kennen.

https://www.sp.nl/onderwerp/voor-eerlijk-asielbeleid

33. De provincie moet meer geld uitgeven aan culturele activiteiten die de Friese identiteit uitdragen en minder aan grote culturele instellingen

NEUTRAAL
De provincie moet geld uitgeven aan culturele activiteiten EN (grote) culturele instellingen die de Fryske identiteit uitdragen.

De SP vindt dat cultuur een belangrijke drager is van de Fryske identiteit. De stimulering van cultuur, muziek en dans, vooral de basis daarvan, is van essentieel belang. De provincie moet hierin een belangrijke rol spelen (bron verkiezingsprogramma P12, R9-11)​​​​​​
Ook bezit Fryslân verschillende musea, die afhankelijk zijn van subsidie. Deze musea zijn waardevol voor de inwoner, maar ook voor de Fryske geschiedenis. Als SP willen wij zorgen dat deze musea blijven bestaan en toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen (bron verkiezingsprogramma P12, R13-16)
De belangrijke Fryske musea voldoende ondersteunen om de Fryske geschiedenis te bewaren (bron verkiezingsprogramma P12, R30)
Dat de provincie het voortouw neemt op het gebied van taal, cultuur, enz. door zelf het goede voorbeeld te geven en projecten te financieren (bron verkiezingsprogramma P12, R41)

34. De provincie moet extra geld uittrekken voor verenigingen en dorpshuizen die door de gestegen gasprijzen in de financiële problemen komen

HELEMAAL MEE EENS
Verenigingen en dorpshuizen vormen het kloppend hart van de gemeenschappen in onze provincie. De leefbaarheid wordt aangetast als die in de problemen komen door de energiecrisis. De overheid moet er zijn om dat op te lossen

Dorpshuizen en wijkgebouwen ondersteunen (dorpshuizenregeling (bond verkiezingsprogramma P5, R17)

35. De provincie moet meer ruimte maken voor fietsers, ook als auto's dan minder goed kunnen doorrijden

NEUTRAAL 
Veiligheid moet altijd bovenop staan. Wel wil de SP het autoluw maken van de grotere kernen ondersteunen, bijvoorbeeld door het bouwen van transferia.

Transferia aan de rand van de grote kernen en het autoluw maken van de kernen ondersteunen (bron verkiezingsprogramma P7, R32)

36. De provincie moet extra geld investeren in het openbaar vervoer, ook al is er dan minder geld voor het autoverkeer

MEE EENS
De auto zal in Fryslân een belangrijk middel blijven voor verplaatsing. De SP ziet tegelijkertijd het OV als basisvoorziening, maar de zeggenschap is verkocht aan de markt. De afgelopen jaren zijn er in het OV veel buslijnen geschrapt of gestrekt. De bussen rijden minder vaak en niet meer door kernen heen. Vaste lijnen worden verwisseld voor opstappers, lijntaxi’s of de buurtbus.

Het OV moet voor iedereen bereikbaar en betaalbaar zijn. Wij pleiten dan ook voor een Provinciaal Vervoersbedrijf, zodat we als Fryske samenleving zelf weer de macht hebben over ons vervoer, personeel eerlijk betaald krijgt en er geïnvesteerd kan worden in (klimaatneutraal) toekomstbestendig materieel, zonder winstbejag en torenhoge prijzen voor een buskaartje.

Dat het OV in provinciale handen komt (bron verkiezingsprogramma P7, R21)
Dat OV voor iedereen bereikbaar en betaalbaar wordt (bron verkiezingsprogramma P7, R22)
Dat in elke dorpskern een bushalte komt, zodat stads- en dorpscentra weer goed bereikbaar worden met het OV, we draaien gestrekte lijnen terug (bron verkiezingsprogramma P7, R23)
Niet bezuinigen op het onderhoud van het bestaande autowegennet (bron verkiezingsprogramma P7, R31)

37. De provincie moet ervoor zorgen dat naar kleine dorpen vaker een bus rijdt, ook al moet de provinciale wegenbelasting daarvoor omhoog

MEE EENS

De SP ziet het OV als basisvoorziening, maar de zeggenschap is verkocht aan de markt. De afgelopen jaren zijn er in het OV veel buslijnen geschrapt of gestrekt. De bussen rijden minder vaak en niet meer door kernen heen. Vaste lijnen worden verwisseld voor opstappers, lijntaxi’s of de buurtbus.

Het OV moet voor iedereen bereikbaar en betaalbaar zijn. Wij pleiten dan ook voor een Provinciaal Vervoersbedrijf, zodat we als Fryske samenleving zelf weer de macht hebben over ons vervoer, personeel eerlijk betaald krijgt en er geïnvesteerd kan worden in (klimaatneutraal) toekomstbestendig materieel, zonder winstbejag en torenhoge prijzen voor een buskaartje.

Dat kan ook zonder verhoging van de belasting door het vervoer weer zelf te organiseren.

Dat OV voor iedereen bereikbaar en betaalbaar wordt (bron verkiezingsprogramma P7, R22)
Dat in elke dorpskern een bushalte komt, zodat stads- en dorpscentra weer goed bereikbaar worden met het OV, we draaien gestrekte lijnen terug (bron verkeizingsprogramma P7, R23)

38. De maximumsnelheid op provinciale wegen moet worden verlaagd van 100 naar 80 km per uur in verband met de veiligheid

HELEMAAL NIET MEE EENS
Elke N-weg is anders. Om het veilig te houden, moet je per weg kijken wat nodig is. Snelheid verlagen vergroot niet per definitie de veiligheid.

https://fryslan.sp.nl/standpunten/provinciale-wegen-snelheid

39. Fryslân moet zich inzetten voor de komst van een Lelylijn

NEUTRAAL 
De SP wil eerst de onderzoeken naar het tracé volgen. De opgelegde koppeling met woningbouw en politiek gekonkel over de uitvoering verwerpen we. De belangen van de inwoners moeten altijd voorop staan.

De ontwikkeling en uitvoer van de Lelylijn eerst kritisch volgen, maar staan wij er in de basis positief tegenover (bron verkiezingsprogramma P7, R34)